همه آنچه قبل از ارتودنسی باید بدانید
لبخند زیبا با دندان های مرتب گاهی اوقات برای خیلی ها آرزوست. آنها دندان های نامرتبی دارند و با هر بار جلوی آینه رفتن یا لبخند زدن به این فکر می کنند که کاش دندان های صاف و مرتبی داشتند. این آرزو این روزها دیگر دست نیافتنی نیست. علم دندانپزشکی نه تنها در زیباسازی دندان ها به خوبی پیشرفت کرده است بلکه روش های راحت تر و ساده تری را برای رسیدن به نتیجه مطلوب به کار می گیرد.
آشنایی با ارتودنسی
ارتودنسی و ایمپلنت روشی درمانی برای ردیف و مرتب کردن دندانها است، دندانهایی که بصورت نامرتب رشد نمودهاند و شاید ظاهر فرد را نازیبا کند و در ادامه اعتماد به نفس افراد را نابود سازد.
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی به معنی ردیف کردن دندانها است. هدف از این کار، مرتب کردن دندانهای فک بالا یا فک پایین و یا هر دو فک است، ولی دو نکته مهم دیگر را نیز به طور هم زمان باید در نظر داشت
دندانهای مرتب شده در دو فک به خوبی بر روی یکدیگر قرار گیرند تا عمل جویدن به بهترین نحو ممکن انجام شود.
حرکات دندانی به آهستگی و با حداقل آسیب انجام شود تا موقعیت جدید دندانها تغییر نکند یا دندانها صدمه نبینند.
ضرورت درمان ارتودنسی
درمانهای ضروری درمانهایی هستند که توسط دندانپزشک خوب در تهران صورت گیرد در صورت بیتوجهی باعث درد، ناراحتی و بهخطرافتادن سلامت کلی فرد میشوند. در طرف دیگر درمانهایی هستند که انتخابی بوده و فرد بهدلیل اولویت خاص از نظر کارایی بهتر، زیبایی یا پیشگیری از بروز بیماریهای دیگر انجام میدهد.
درمان ارتودنسی یکی از این درمانهاست که عمدتا برای زیبایی بیشتر و اصلاح طرح لبخند ، افزایش کارایی سیستم دندانی یا راحتی بیشتر در مراقبتهای دندانی و جلوگیری از پوسیدگی و ناراحتی لثه انجام میشود. در کنار این فواید ممکن است نگرانیهایی در ارتباط با عوارض یا محدودیتهای درمان ارتودنسی وجود داشته باشد.
بهترین زمان ارتودنسی
زمان مناسب برای شروع درمان ارتودنسی بستگی به نوع ناهنجاری دارد که به تشخیص بهترین دندانپزشک زیبایی باید باشد؛ در مورد بیمارانی که مشکلات اسکلتی دارند، بهعنوان مثال فک بالای آنها جلوتر از موقعیت طبیعی است یا برعکس فک پایینشان عقبتر از موقعیت مناسب خود قرار گرفته، بهترین زمان برای شروع درمان، سالهای قبل از بلوغ است چون میتوان از رشد کودکان و نوجوانان برای درمان این ناهنجاریها استفاده کرد، بنابراین حوالی سن 9سالگی برای دختر خانمها و حوالی سن 11سالگی برای پسرها توصیه میشود. در مورد مشکلاتی که صرفاً مربوط به دندانها میشود محدودیت سنی وجود نداشته ولی زمان طلایی برای درمان حوالی 12سالگی است. بر اساس توصیه انجمن دندانپزشکان آمریکا (ADA) بهترین سن ویزیت جهت دندانپزشک عمومی مقارن با رویش دندانهای شیری یعنی حدود 7 سال اول تولد میباشد.
اگر ناهنجاریها مربوط به استخوان فک باشد و تا قبل از بلوغ تشخیص داده نشود، بیمار ممکن است نیاز به جراحی فک پیدا کند؛ بنابراین تشخیص به موقع (محدوده سنی 6 تا 10 سالگی) میتواند باعث جلوگیری از جراحی فک و صورت، و تأمین زیبایی در سن بالاتر میشود. با این حال برای ارتودنسی محدودیت زمانی معمولاً وجود ندارد و تا زمانی که دندان در دهان سالم است میتوان این درمان را انجام داد؛ ولی هرچه سن کمتر باشد بهتر است.
انواع دستگاههای ارتودنسی
- ارتودنسی متحرک
- ارتودنسی ثابت
- ارتودنسی با استفاده از براکتهای فلزی
- ارتودنسی با براکتهای همرنگ دندان
- ارتودنسی برایکتهای فلزی یا سرامیکی بدون الاستیک
- ارتودنسی از پشت دندان یا سیستم لینگوال
- ارتودنسی شفاف یا Invisalign
مهم ترین اجزای ارتودنسی
- براکت ها
براکت اتصالی است که با هدف درگیر کردن سیم قوسی شکل ارتودنسی با چسب یا باند روی دندان محکم میشود. براکت از فلز، سرامیک یا پلاستیک قابل تهیه است.
- بندهای فلزی
بند ارتودنسی حلقهای از جنس استیل ضد زنگ است که معمولا در دندانهای عقبی به جای براکت استفاده می گردد. بند ارتودنسی یکی از وسایل و تجهیزات ارتودنسی به شمار میرود.
- سیم ارتودنسی
سیم ارتودنسی ابزار اصلی اعمال نیرو به دندان است. این سیمها در ابعاد مختلف و از مواد مختلف ساخته می شوند . دو ماده پرکاربرد استیل و آلیاژی به نام نیکل تیتانیوم است که بر حسب خصوصیات مود نظر متخصص ارتودنسی به کار گرفته می شوند. اخیرا سیم های همرنگ دندان نیز ارایه شده اند که به همراه براکت های سرامیکی به کار رفته و بدین طریق وجود سیم و براکت در دهان کمتر جلب توجه می نماید
- قلاب های لاستیکی و بندهای لاستیکی
بندهای پلاستیکی امکان حرکت دندانهای بالایی و پایینی به سمت موقعیت مناسب را فراهم می آورند. گاهی اوقات برای حرکت دادن دندان به موقعیت مناسب، سیم به تنهایی کافی نیست. در این شرایط الاستیک به دندانهای مشخصی (با توجه به برنامه درمانی) متصل میشود تا آنها را به سمت مورد نظر حرکت دهد.
- لیگاچور
لیگاچور فلزی از استیل ضد زنگ و نرم ساخته می شود .از لیگاچور برای نگه داشتن سیم ارتودنسی در براکت استفاده می شود.
تصویربرداری در ارتودنسی دندان در این مرحله از ارتودنسی دندان، بیمار باید طبق تشخیص متخصص ارتودنسی مراحل زیر را انجام دهد:
1- عکس رادیولوژی OPGیکی از رادیوگرافی های ضروری جهت شروع درمان ارتودنسی می باشد که به وسیله آن، متخصص ارتودنسی قادر به دیدن دقیق ریشه دندان ها می باشد و می تواند کلیه دندان ها را از لحاظ سلامت کلی مورد ارزیابی قرار دهد.
لترال سفالومتری: این رادیوگرافی جهت بررسی موقعیکین تهیه می شود و از ملزومات شروع یک درمان ارتودنسی صحیح می باشد. با بررسی این رادیوگرافی، متخصص ارتودنسی می تواند کلیه مشکلات اسکلتی بیمار را تشخیص دهد و در مورد طرح درمان مناسب وی تصمیم گیری کند.
2- عکس رنگی این تصاویر جهت بررسی وضعیت بافت سخت و نرم داخل دهان و ارزیابی شاخص های زیبایی صورت در ابتدای درمان ارتودنسی تجویز می شود.
معاینه بیمار در ارتودنسی دندان
در این مرحله از ارتودنسی دندان، فک بیمار مجدد توسط متخصص ارتودنسی مورد بررسی قرار می گیرد. پزشک متخصص با درنظر گرفتن هزینه ارتودنسی به صورت تقریبی و همچنین زمان بندی احتمالی و توضیح انجام روش های موجود در ارتودنسی دندان، بیمار را در جریان کلیه مراحل و اقدامات و هزینه های ارتودنسی قرار خواهد داد.
